Familiebedrijf Kievit Kozijn in Ridderkerk vierde recentelijk het 100-jarig bestaan op grootse wijze met personeel, klanten, opdrachtgevers en collega-bedrijven. Maar interessanter dan terugkijken, vinden de broers Robert en Toon van Wijngaarden vooruitblikken op de volgende 100 jaar. Een gesprek over overcapaciteit in de markt, de blik van de opdrachtgever, duurzaamheid, de meerwaarde van samenwerking en de magie van AI. En natuurlijk het succes van hun al in 2009 gelanceerde hout-alu kozijn onder de merknaam Duet.

Jubileum
Een timmerfabriek die is omgetoverd tot een heus Winter Wonderland met feestverlichting, kerstbomen, ijsberen, een skigondel, entertainment en een uitgebreid aanbod eettentjes en foodtrucks. Vanzelfsprekend is er een dansvloer en een DJ die de zaal opwarmt voor de hoofdact: zanger Thomas Berge. Kortom, het was een tot in de puntjes verzorgd samenzijn van de circa 350 genodigden die op 22 november jl. het 100-jarig bestaan van Kievit Kozijn vierden. Eerder op de dag ontvingen eigenaren Toon en Robert van Wijngaarden de Gouden Ondernemerspenning van Ridderkerk. Tijdens het feest spraken het personeel en lang jarige relatie Vorm Bouw hun waardering uit voor Kievit als werkgever en toeleverancier. De oproep om ter gelegenheid van het jubileum te doneren aan de CliniClowns vond tot op de feestdag zelf dan ook veel navolging.

Derde generatie
Toon en Robert zijn de derde generatie in het familiebedrijf, waarin ook Roberts vrouw Marion een prominente rol vervult. Toon kwam op 2 januari 1975 in het bedrijf, dat door opa Antonie in 1924 is opgericht, en is de technische man. Robert volgde op 1 augustus 1986 als werkvoorbereider. Tegenwoordig is hij als algemeen directeur verantwoordelijk voor de commerciële kant. “We zijn erg verschillend, maar vullen elkaar uitstekend aan”, aldus Robert. Hun oudere zus Nel, inmiddels 70 jaar, heeft 47 jaar in het bedrijf gewerkt, zij het zonder eigendomsbelang. Vader Arie overleed in 1973 op 47-jarige leeftijd na een langdurig ziekbed. Toon was 17, Robert 6. “Dat was voor moeder geen gemakkelijke tijd. Maar door hard werken en met de ondersteuning van het personeel hebben we het gered”, zegt Toon. Eind 1996 (Robert was 30) kregen de broers de aandelen overgedragen van moeder Hennie. “Daarna hebben we nooit meer stilgezeten”, zegt Toon lachend.

Hout-alu kozijnen
En dat brengt ons naar de huidige tijd. Kievit Kozijn telt 28 personeelsleden en is daarmee een middelgrote, zij het ultramoderne timmerfabriek die zowel houten als hout-alu kozijnen produceert. Robert: “We zitten in een aparte tijd. De vergunningenstroom voor nieuwbouw zakt naar een laag pitje. Door de automatiseringsslag en de intrede van CNC-gestuurde bewerkingscentra is er in de markt een overkill aan capaciteit. Dat begint iedere fabrikant momenteel te voelen. Je onderscheidend vermogen wordt steeds belangrijker.” In 2009 introduceerde de onderneming Duet, de hout-alu kozijnen met speciaal voor dit systeem ontwikkelde alu-profielen van leverancier Gutmann. “Je komt met hout-alu letterlijk in een andere wereld terecht”, zegt Robert. “Je transformeet van grondgebonden woningen naar woontorens. Je zit met architecten en opdrachtgevers aan tafel. Je productieproces wordt anders. Dat was voor ons ook wennen. De marktintroductie sloeg pas negen jaar later breed aan onder invloed van de duurzaamheidsdiscussie.”

Inmiddels heeft de onderneming enkele grote spraakmakende hoogbouwprojecten op zijn naam, zoals recentelijk The Pulse in Amsterdam, met een totaal geveloppervlak van 5.650 m2. Vorm Bouw was de opdrachtgever. Veel van die projecten, met een weerbestendig onderhoudsarm aluminium profiel aan de buitenkant en een in elke kleur af te werken houten kozijn aan de binnenkant, worden uitgevoerd door vaste opdrachtgevers. Robert: “Productietechnisch ben je met hout-alu als fabrikant meer tijd kwijt. Maar je toegevoegde waarde aan het eindproduct is ook groter. Alleen al het droogbeglazen. Dat maakt hout-alu vanuit een productiestandpunt ook financieel interessant.” Inmiddels is het aandeel hout en hout-alu bij Kievit 50-50, waarbij de verwachting is dat die op termijn verder richting hout-alu zal uitslaan.

Duurzaamheid
De roep om duurzaamheid zal volgens de broers Van Wijngaarden op korte termijn verdere ontwikkelingen in de timmerindustrie aanjagen. “En dan heb ik het niet alleen over grondstof, circulariteit en hergebruik. Opdrachtgevers en bouwers stellen ook op andere vlakken meer en meer eisen. Wij zijn daarop ingesprongen met een eigen duurzaamheidsverslag: ‘Duet en Kievit Kozijn 2023’. Je kunt wel roepen dat je product duurzaam en CO2-neutraal is, maar is je onderneming dat ook? Welke stappen zet je als onderneming zelf om je eigen ecologische voetafdruk te verkleinen en verantwoordelijkheid te nemen voor een duurzamere wereld? Dat worden selectiecriteria van opdrachtgevers. Dat wij ons vloeroppervlak door nieuwbouw met 50 procent vergroten, maar door isolatie van de gebouwschil en efficiënte verwarming nu vijf keer minder gas verbruiken dan in 2020, wint bij aanbestedingen aan belang. Evenals hoe je omgaat met je personeel, je inkoop van grondstoffen en afvalreductie. Ik raad mijn collega’s aan zich te verdiepen in de European Sustainability Reporting Standards (ESRS) en de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD). De CSRD zal een aanzienlijke impact hebben op de gegevens die organisaties binnen het bereik moeten publiceren, hoe die gegevens worden verzameld en welke processen nodig zijn om te voldoen aan de aanvullende vereisten van de wetgeving. Nieuwe Europese normen voor ESRS definiëren waarover bedrijven moeten rapporteren, en dat is best ingrijpend.”

Artificial Intelligence
Hoe ziet De Kievit de toekomst? Robert: “De verdere ontwikkeling en inzet van kunstmatige intelligentie zal ons ondersteunen en helpen bij BIM en 3D. Als je het DNA van je bedrijf in een chatbot kunt krijgen, ben je af van veel tijdrovende beslommeringen op het gebied van BENG, de MPG en bouwfysische eisen. Ook je hele offerte- en factuurproces zal makkelijker worden. AI is een magische ontwikkeling die de hele bedrijfsvoering tot in de afmontage kan ondersteunen. En de ontwikkelingen gaan snel. Je kunt niet achteroverleunen, want de inhaalslag wordt al snel onoverbrugbaar.” Gelukkig kan Kievit dergelijke ontwikkelingen in het samenwerkingsverband TimmerSelekt Groep samen met elf collega’s oppakken. Toon zal vanaf eind dit jaar veel ontwikkelingen vanaf de zijlijn volgen. “Ik werk hier nu 50 jaar, zes dagen in de week. Het is tijd om het wat rustiger aan te doen, al kan ik het natuurlijk niet helemaal loslaten. Maar Kievit is een moderne fabriek met een club leuke en gemotiveerde medewerkers en een vast netwerk van opdrachtgevers. Alles staat klaar voor de volgende 100 jaar.” Robert begint te lachen. “Zo is het.”